Credo Populi Dei

Sollemnis professio fidei

A Paulo VI pont. MAX. pronuntiata ante basilicam petrianam

Die XXX mensis iunii anno MCMLXVIII anno a fide vocato

et saec XIX a martyrio Ss. Prtri et Pauli App. Completis

Homilia sanctissimi Domini Nostri Pauli VI

Die XXX mensis lunii, Anno Domini MCMLXVIII

　Venerabiles Fratres ac Dilecti Filii,

　Sollemni hac liturgia concludimus sive commemorationem saeculi XIX post

martyrium a Sanctis Petro et Paulo Apostolis factum, sive annum, quem a fide

appellavimus. Hunc scilicet annum eo consilio Sanctis Apostolis commemorandis

dicavimus, non solum, ut constantissimam voluntatem Nostram testaremur

incorrupte fidei depositum custodiendi (Cfr. 1 Tim. 6, 20), quam nobis ipsi

tradiderunt, sed etiam ut propositum nostrum confirmaremus eandem fidem ad

vitam hoc tempore referendi, cum Ecclesiae in hoc mundo peregrinandum

est.

　In praesenti Nostrum esse putamus iis publicas persolvere gratias, qui

invitationibus Nostris respondentes, id effecerunt ut annus a fide nuncupatum

summam ubertatem acciperet, tum quia plurifariam singuli christifideles ad

verbum Dei penitius adhaeserunt, tum quia in multis consortionibus et professio

fidei renovata est, et fides ipsa perspicuis vitae christianae testimoniis

comprobata. Quare dum Fratribus Nostris in Episcopatu, omnibusque catholicae

Ecclesiae filiis gratissimum declaramus animum Nostrum, ipsis Apostolicam

Benedictionem Nostram impertimus.

　Porro Nostrarum esse partium existimamus mandatum conficere a Christo

delatum Petro, cuius Nos, licet meritis inferiores, successores sumus: ut nempe

in fide confirmemus fratres (Cfr. Luc. 22, 32). Quam ob rem, etsi exiguitatis

Nostrae conscii simus, maxima tamen animi vi, quam a mandato Nobis tradito

ducimus, professionem fidei facturi sumus, atque formulam a verbo credo

incipientem sumus. iteraturi, quae, quamvis definitio dogmatica vere proprieque

non sit nominanda, tamen, nonnullis adhibitis explicationibus, quas spirituales

nostrae huius aetatis condiciones postulant, formulam Nicaenam quoad rerum summam

repetit: formulam dicimus immortalis traditionis sanctae Dei Ecclesiae.

　Quod dum facimus, probe novimus quibus perturbationibus, ad fidem quod

attinet, nunc temporis quaedam hominum convictiones commoveantur. Quae quidem

affectionem mundi sese penitus mutantis non effugerunt, in quo tot veritates

vel prorsus negantur, vel in controversiam vocantur. Immo vel nonnullos

catholicos homines videmus aut mutandarum, aut novandarum rerum quadam quasi

cupiditate capi. Ecclesia sane ad officium suum pertinere putat nisus non

intermittere, ut arcana Dei mysteria, unde in omnes tot salutis fructus manant

etiam atque etiam perspiciat, pariterque secuturae aetatis hominibus aptiore

cotidie ratione proponat. Sed simul maximopere cavendum est ne, dum necessarium

investigandi officium usurpatur, christianae doctrinae veritates labefactentur.

Quod si fiat - videmusque, pro dolor, hodie id reipsa fieri - pertubatioqem et

dubitationem fidelibus multorum animis afferat.

　Ad hanc rem quod spectat, summi est momenti animadvertere, praeter id quod

aspectabile est, quodque scientiarum ope percipimus, intellegentiam a Deo nobis

datam id quod est attingere posse, non vero tantummodo significationem in

opinione positam sive structurarum, quas vocant, sive evolutionis humanae conscientiae.

Ceterum recolendum est, illud ad interpretationem seu ad hermeneuma pertinere,

ut, verbo, quod pronuntiatum est, observato, intellegere et discernere

studeamus sensum textui cuidam subiectum, non vero novum quendam sensum

fingere, prouti arbitraria coniectura tulerit.

　Attamen ante omnia Spiritui Sancto firmissime confidimus, qui est anima

Ecclesiae, et origo cuiusvis meri progressus in veritate et caritate inque

theologica fide, in qua Corporis mystici vita nititur. Cum profecto non

ignoremus homines verba expectare Christi Vicarii, propterea normis

praeceptisve datis eorum exspectationem explemus. Sed hodierno die opportunitas

Nobis offertur sententiam Nostram sollemniore modo declarandi.

　Itaque hoc die, a Nobis electo ad concludendum annum a fide appellatum,

atque in hac celebratione sanctorum Petri et Pauli Apostolorum, summo Deo

viventi obsequium professionis fidei deferre volumus. Atque quemadmodum olim

Caesareae Philippi Simon Petrus, se ab hominum opinionibus emergens, verbis

etiam ceterorum Apostolorum vere Christum Dei viventis Filium professus est,

ita hodie tenuis eius Successor, universaeque Ecclesiae Pastor, nomine totius

populi Dei, vocem suam intendit, ut firmissimum testimonium divinae Veritati

dicat, quae ideo Ecclesiae est credita, ut eam omnibus populis nuntiet.

　Hanc autem Nostram fidei professionem satis et expletam et expressam esse

volumus, ut apta ratione necessitati luminis satisfaciamus, qua tot fideles

homines premuntur, iique omnes qui in mundo - ad quemcumque religiosum coetum

pertinent - Veritatem conquirunt.

　Ad gloriam igitur omnipotentis Dei et Domini nostri Iesu Christi

spectantes, fiduciam in auxilio Sanctissimae Virginis Mariae et beatorum Petri

et Pauli Apostolorum habentes, animum ad utilitatem spiritualemque progressionem

Ecclesiae attendentes, omnium sacrorum Pastorum et christifidelium verbis

animoque vobiscum, Fratres ac Filii dilectissimi, mirifice coniuncto, nunc hanc

fidei professionem pronuntiamus.

　PROFESSIO FIDEI

　Credimus in unum Deum, Patrem, Filium et Spiritum Sanctum, Creatorem rerum

visibilium - cuiusmodi est hic mundus ubi nostram degimus vitam - rerumque

invisibilium - cuius generis sunt puri spiritus, quos etiam angelos appellamus

(Cfr. Dz-Sch. 3002) - itemque Creatorem, in unoquoque homine, animae

spiritualis et immortalis.

　Credimus in hunc unum Deum, qui ita absolute unus est in sua sanctissima

essentia, ut in ceteris suis perfectionibus: in sua onnipotentia, in sua

scientia infinita, in sua providentia, in sua voluntate et caritate. Ille est qui

est, ut ipse Moisi revelavit (Cfr. Ex. 3, 14), ille est amor, ut nos Ioannes

Apostolus docuit (Cfr. 1 Io. 4, 8): ita ut duo haec nomina, Esse et Amor, supra

quam dici potest divinam eandem exprimant Illius veritatem, qui seipsum nobis

manifestavit, quique lucem habitans inaccessibilem (Cfr. 1 Tim. 6, 16) est in

seipso super omne nomen, superque omnes res et intellegentias creatas. Deus

unus potest nobis suipsius veram plenamque impertire cognitionem, seipsum

revelans uti Patrem, Filium et Spiritum Sanctum, cuius nos per gratiam ad

aeternam vitam participandam vocamur, hisce in terris in obscuritate fidei, et

post mortem in sempiterna luce. Mutua vincula, ex omni aeternitate Tres

Personas constituentia, quarum unaquaeque est unum idemque Esse divinum, beatam

efficiunt intimam sanctissimi Dei vitam, quae infinite omne id superat, quod

nos uti homines intellegere possumus (Cfr. Dz.-Sch. 804). Quam ob causam

gratias divinae bonitati agimus, quod quam plurimi credentes coram hominibus

nobiscum Unitatem Dei testari possunt, quamvis mysterium sanctissimae

Trinitatis non cognoscant.

　Credimus igitur in Deum, qui in omni aeternitate parit Filium, credimus in

Filium, Verbum Dei, qui in aeternum gignitur, credimus in Spiritum Sanctum,

Personam increatam, qui a Patre Filioque ut sempiternus eorum Amor procedit.

Ita in tribus Personis divinis, quae sunt coaeternae sibi et coaequales

(Dz.-Sch. 75), vita et beatitudo Dei plane unius quam maxime abundant et

consummantur, summa cum excellentia et gloria propria Eius qui est neque

creatus est, ita ut et unitas in Trinitate et Trinitas in unitate veneranda sit

(Dz-Sch. 75).

　Credimus in Dominum nostrum Iesum Christum, qui est Filius Dei. Ipse est

Verbum aeternum, natus ex Patre ante omnia saecula et consubstantialis Patri,

seu homoousios to Patri (Dz-Sch. 150); per quem omnia facta sunt. Et incarnatus

est de Spiritu Sancto ex Maria Virgine et homo factus est: aequalis ergo Patri

secundum divinitatem, minor Patre secundum humanitatem (Cfr. Dz-Sch. 76), unus

omnino non confusione (quae fieri non potest) substantiae, sed unitate personae

(Cfr. Ibid.).

　Ipse habitavit in nobis plenus gratiae et veritatis. Annuntiavit et

constituit Regnum Dei, efficiens ut nos Patrem cognosceremus. Dedit nobis

mandatum, ut nos invicem diligeremus, quemadmodum ipse dilexit nos. Docuit nos

viam Beatitudinum evangelicarum, ex quibus essemus pauperes in spiritu, et

mites, dolores toleraremus in patientia, sitiremus iustitiam, essemus

misericordes, mundi corde, pacifici, persecutionem pateremur propter iustitiam.

Passus est sub Pontio Pilato, Agnus Dei, suscipiens peccata mundi, mortuus est

pro nobis Cruci affixus, sanguine redemptionis afferens nobis salutem. Postquam

sepultus est, propria virtute resurrexit tertia die, ad consortium vitae

divinae, quae est gratia, Resurrectione sua nos evehens. Ascendit in caelum,

unde iterum venturus est ad iudicandos vivos et mortuos, unumquemque secundum

merita: qui Amori et Pietati Dei responderunt, ibunt in vitam aeternam, qui

vero ea usque ad exitum respuerunt, igni addicentur interituro numquam.

　Et Regni eius non erit finis.

　Credimus in Spiritum Sanctum, Dominum et vivificantem, qui cum Patre et

Filio simul adoratur et conglorificatur. Qui locutus est per Prophetas; hic

missus est nobis a Christo post eius Resurrectionem et Ascensionem ad Patrem;

ipse illuminat, vivificat, tuetur ac regit Ecclesiam, cuius purificat membra,

dummodo gratiam ne aversentur. Eius opera, quae ad intimum animum permanat,

homo, in humilitate ex Christo hausta, fieri potest perfectus, sicut Pater, qui

in caelis est, perfectus est.

　Credimus Beatam Mariam virginali semper florentem honore, Matrem fuisse

Verbi Incarnati, Dei nostri et Salvatoris Iesu Christi (Cfr. Dz.-Sch. 251-252),

eamque intuitu meritorum Filii sui sublimiore modo redemptam (Cfr. Lumen

gentium, 53), ab omni originalis culpae labe praeservatam immunem (Cfr. Dz-Sch.

2803) et dono gratiae omnibus aliis creaturis longe antecellere (Cfr. Lumen

gentium, 53).

　Arcto et indissolubili vinculo mysterio Incarnationis et Redemptionis coniuncta

(Cfr. Lumen gentium, 53, 58, 61), Beatissima Virgo Maria, Immaculata, expleto

terrestris vitae cursu, corpore et anima ad caelestem gloriam est assumpta

(Cfr. Dz.-Sch. 3903) et Filio suo, qui resurrexit a mortuis, similis reddita,

sortem omnium iustorum in antecessum accepit; credimus Sactissimam Dei

Genitricem, novam Hevam, Matrem Ecclesiae (Cfr. Lumen gentium, 53, 56, 61, 63;

PAULI VI, Alloc. in conclusione III Sessionis Concilii Vat. II: A.A.S. 56,

1964, p. 1016; Exhort. Apost. Signum Magnum, Introd.), caelitus pergere materno

munere fungi circa Christi membra, eo quod operam conferat ad gignendam

augendamque vitam divinam in animis hominum redemptorum (Cfr. Lumen gentium,

62; Pauli VI, Exhort. Apost. Signum Magnum, p. 1, n. 1).

　Credimus in Adam omnes peccavisse; ex quo fieri, ut propter originalem

culpam ab illo commissam natura humana, universis hominibus communis, ad eam

adducatur condicionem, in qua damna inde secuta patiatur; hanc vero non eam

esse, in qua primi parentes nostri sint versati, utpote in sanctitate et

iustitia constituti et in qua homo expers fueri mali et mortis. Itaque humana

natura lapsa, gratiae munere quo antea erat ornata, est destituta, atque in

suae ipsius naturae viribus sauciata, mortis imperio est subiecta, quae in omnes

homines pertransit; qua quidem ratione omnis homo nascitur in peccato. Tenemus

igitur, Concilium Tridentinum secuti, peccatum originale, una cum natura

humana, transfundi propagatione, non imitatione, idque esse unicuique proprium

(Dz-Sch. 1513).

　Credimus Dominum Nostrum Iesum Christum Crucis Sacrificio nos redemisse a

peccato originali et ab omnibus peccatis personalibus, ab unoquoque nostrum

admissis, ita ut vera extet Apostoli sententia: Ubi autem abundavit delictum,

superabundavit gratia (Rom. 5, 20).

　Confitemur credentes unum baptisma a Domino Nostro Iesu Christo in

remissionem peccatorum institutum. Baptismum etiam infantibus esse conferendum,

qui peccato personali contaminari non dum potuerint, ita ut, gratia

supernaturali carentes in ortu renascantur ex aqua et Spiritu Sancto ad vitam

divinam in Christo Iesu (Cfr. Dz-Sch. 1514).

　Credimus in Unam, sanctam, catholicam et apostolicam Ecclesiam, a Iesu

Christo super petram, qui est Petrus, aedificatam. Ea est mysticum Christi

Corpus, societas aspectabilis, organis hierarchicis instructa, et communitas

spiritualis, Ecclesia terrestris, Populus Dei hic in terris peregrinans, et

Ecclesia caelestibus bonis ditata, germen et initium Regni Dei, quo opus et

cruciatus Redemptionis per hominum aetates continuantur, et quod totis viribus

perfectam consummationem exoptat, post finem temporum in caelesti gloria

assequendam (Cfr. Lumen gentium, 85. et 25). Ecclesiam suam Dominus Iesus per

Sacramenta, quae ab ipsius plenitudine manant, conformat (Cfr. Lumen gentium,

7, 11. 26). His enim facit, ut membra sua mysterium Mortis et Resurrectionis

Iesu Christi participent, gratia afflante Spiritus Sancti, qui illi vitam

agendique facultatem impertit (Cfr. Sacrosanctum Concilium, 5, 6; Lumen

gentium, 7, 12, 50). Est igitur sancta, licet in sinu suo peccatores

complectatur; nam ipsa non alia fruitur vita, quam vita gratiae; hac profecto

si aluntur, membra illius sese sanctificant, si ab eadem se removent, peccata

sordesque animi contrahunt, quae obstant, ne sanctitas eius radians

diffundatur. Quare affligitur et paenitentiam agit pro noxis, potestatem habens

ex his Sanguine Christi et dono Spiritus Sancti filios suos eximendi.

　Divinarum heres promissionum atque Abrahae filia secundum Spiritum, per

illum scilicet Israel, cuius et sacros Libros amanter tuetur et Patriarchas

Prophetasque pie veneratur; super fundamentum Apostolorum aedificata, quorum

per saeculorum decursum sive verbum semper vivax sive proprias Pastorum

potestates in Petri Successore et in Episcopis, communionem cum ipso

servantibus, fìdeliter tradit; perpetuo denique Sancti Spiritus patrocinio

fruens, Ecclesia munus obtinet illius servandae, docendae, explicandae atque

pervulgandae veritatis, quam per Prophetas quadamtenus adumbratam Deus per

Dominum Iesum perfecte absoluteque hominibus revelavit, Nos ea omnia credimus,

quae in verbo Dei scripto vel tradito continentur et ab Ecclesia sive sollemni

iudicio sive ordinario et universali magisterio tamquam divinitus revelata

credenda proponuntur (Cfr. Dz.-Sch. 3011). Nos eam credimus infallibilitatem,

qua Petri Successor perfruitur, cum omnium christianorum Pastor et Doctor ex

cathedra loquitur (Cfr. Dz.-Sch. 3074), quaque Episcoporum etiam Corpus pollet,

quando supremum cum eodem magisterium exercet (Cfr. Lumen gentium, 25).

　Nos credimus Ecclesiam, quam Christus condidit et pro qua preces effudit,

unam et fide et cultu et communi sacrae Hierarchiae vinculo indeficienter esse.

Huiusce in sinu Ecclesiae sive uberrima liturgicorum rituum varietas sive

legitima theologici spiritualisque patrimonii peculiarumque disciplinarum

differentia, nedum eiusdem unitati obsint, eam vel luculentius demonstrant

(Cfr. Lumen gentium, 23; Orientalium Ecclesiarum, 2, 3, 5, 6).

　Nos item, hinc agnoscentes extra Ecclesiae Christi compaginem elementa

plura sanctificationis et veritatis inveniri, quae ut dona ipsius Ecclesiae

propria, ad unitatem catholicam impellunt (Cfr. Lumen gentium, 8), hinc

credentes Sancti Spiritus actionem, qui in cunctis Christi discipulis

desiderium huiusce unitatis suscitat (Cfr. Lumen gentium, 13), id fore

speramus, ut christiani, qui nondum plena unius Ecclesiae communione fruuntur,

in uno grege sub uno Pastore tandem uniantur.

　Nos credimus Ecclesiam necessariam esse ad salutem. Unus enim Christus est

Mediator ac via salutis, qui in Corpore suo, quod est Ecclesia, praesens nobis

fit (Cfr. Lumen gentium, 14). Sed divinum propositum salutis universos

amplectitur homines: qui enim Evangelium Christi eiusque Ecclesiam sine culpa

ignorantes, Deum tamen sincero corde quaerunt, eiusque voluntatem, per

conscientiae dictamen agnitam, adimplere sub gratiae influxu conantur, ii

etiam, numero quidem quem unus Deus novit, ad eius Populum, modo licet

invisibili, pertinent et aeternam salutem consequi possunt (Cfr. Lumen gentium,

16).

　Nos credimus Missam, quae a sacerdote in persona Christi, vi potestatis per

sacramentum Ordinis receptae, celebratur, quaeque ab eo Christi et membrorum

eius mystici Corporis nomine offertur, revera esse Calvariae Sacrificium, quod

nostris in altaribus sacramentaliter praesens efficitur. Nos credimus, ut panis

et vinum a Domino consecrata in ultima Cena in eius Corpus eiusque Sanguinem

conversa fuerunt, quae mox pro nobis in Cruce erant offerenda, ita pariter

panem et vinum a sacerdote consecrata converti in Corpus et Sanguinem Christi,

in caelis gloriose assidentis; et nos credimus arcanam Domini praesentiam, sub

specie illarum rerum, quae nostris sensibus eodem quo antea modo apparere

perseverant, veram, realem ac substantialem esse (Cfr. Dz-Sch. 1651).

　In hoc igitur Sacramento Christus non aliter praesens adesse potest, nisi

per conversionem totius substantiae panis in eius Corpus et per conversionem

totius substantiae vini in eius Sanguinem, integris tantum manentibus, panis et

vini proprietatibus, quas nostris sensibus percipimus. Quae arcana conversio

convenienter et proprie a sancta Ecclesia transsubstantiatio appellatur.

Quaevis porro theologorum interpretatio, quae huiusmodi mysterio aliquatenus

intellegendo studet, ut cum catholica fide congruat, id sartum tectum praestare

debet, ut in ipsa rerum natura, a nostro scilicet spiritu distincta, panis et

vinum, facta consecratione, adesse desierint, ita ut adorandum Corpus et

Sanguinis Domini Iesu post ipsam vere coram nobis adsint sub speciebus sacramentalibus

panis et vini (Cfr. Dz.-Sch. 1642, 1651; Pauli VI, Litt. Enc. Mysterium Fidei),

quamadmodum ipse Dominus voluit, ut sese nobis alimentum praeberet nosque

mystici corporis sui unitate sociaret (Cfr. S. Th. III, 73, 3).

　Una atque individua Christi Domini existentia, qua in caelorum claritate

vivit, per Sacramentum non multiplicatur, sed praesens efficitur variis in

terrarum orbis locis, ubi Eucharisticum sacrificium peragitur: en habemus illud

Mysterium fidei atque eucharisticarum divitiarum, cui assentiamur sine ulla

exceptione oportet. Eadem autem exsistentia, post celebratum Sacrificium,

praesens manet in Sanctissimo Sacramento, quod in altaris aedicula, veluti in

vivo quodam nostrorum templorum corde, asservatur. Quam ob rem suavissimo sane

officio tenemur honore afficiendi atque adorandi in Sancta Pane, quem oculi

nostri intuentur, Verbum ipsum incarnatum, quod iidem intueri non possunt,

quodque tamen praesens coram nobis effectum est, neque tamen deseruit

caelos.

　Confitemur pariter Regnum Dei, quod hic in terris in Christi Ecclesia

primordia habuit, non esse de hoc mundo, cuius figura praeterit, itemque eius

propria incrementa idem existimari non posse atque progressionem humanitatis

cultus, vel scientiarum, vel technicarum artium, sed eo prorsus spectare, ut

investigabiles divitiae Christi altius usque cognoscantur, ut spes in aeternis

bonis constantius usque ponatur, ut Dei caritati flagrantius usque

respondeatur, ut denique gratia atque sanctitudo largius usque diffundantur

inter homines. At eodem huiusmodi amore Ecclesia quoque ducitur ad germanam

hominum utilitatem, ad externa bona quod attinet, continenter procurandum.

Etenim, etsi quotquot habet filios monere non cessat, eos hic in terris

manentem civitatem non habere, eosdem tamen exstimulat ut, pro sua quisque

vitae condicione atque subsidiis, propriae humanae civitatis incrementa

foveant, iustitiam, pacem atque fraternam concordiam inter homines promoveant,

atque pauperioribus et infelicioribus fratribus opportuna conferant adiumenta.

　Quare impensa sollicitudo, qua Ecclesia, Christi Sponsa, hominum

necessitates prosequitur, hoc est eorum gaudia et exspectationes, dolores et

labores, nihil aliud censenda est nisi studium, quo ipsa vehementer impellitur,

ut iis praesens adsit, eo quidem consilio, ut Christi luce homines illuminet,

universosque in Illum, qui ipsorum unus Salvator est, congreget atque

coniungat. Numquam vero haec aollicitudo ita accipienda est, quasi Ecclesia ad

res huius mundi se conformet, aut deferveat ardor, quo ipsa Dominum suum

Regnumque aeternum expectat.

　Credimus vitam aeternam. Credimus animas eorum omnium, qui in gratia

Christi moriuntur - sive quae adhuc Purgatorii igne expiandae sunt, sive quae

statim ac corpore separatae, sicut Bonus Latro, a Iesu in Paradisum

suscipiuntur - Populum Dei constituere post mortem, quae omnino destruetur

Resurrectionis die, quo hae animae cum suis corporibus coniungentur.

　Credimus multitudinem earum animarum, quae cum Iesu et Maria in Paradiso

congregantur, Ecclesiam Caelestem efficere, ubi eaedem, aeterna beatitudine

fruentes, Deum vident sicuti est (Cfr. 1 Io. 3, 2 ; Dz-Sch. 1000) atque etiam,

gradu quidem modoque diverso, una cum Sanctis Angelis partem habent in

potestatis divinae exercitio, quae ad Christum glorificatum pertinet, cum pro

nobis intercedant suaque fraterna sollicitudine infirmitatem nostram iuvent

(Cfr. Lumen gentium, 49).

　Credimus multitudinem earum animarum, quae cum Iesu et qui in terris

peregrinantur, qui vita functi purificantur et qui caelesti beatitudine perfruuntur,

universosque in unam Ecclesiam coalescere; ac pariter credimus in hac

communione praesto nobis esse amorem miserentis Dei eiusque Sanctorum, qui

semper precibus nostris pronas aures praebent, ut Iesus nobis asseveravit:

Petite et accipietis (Cfr. Luc. 10, 9-10; Io. 16, 24). Hanc fidem profitentes

et hac spe suffulti exspectamus resurrectionem mortuorum et vitam venturi

saeculi.

　Benedictus Deus sanctus, sanctus, sanctus. Amen.

　PAULUS PP. VI

推薦閱讀：